avrupa konseyi üyesi ülkeler ne demek?

Avrupa Konseyi, 5 Mayıs 1949'da on Batı ve Kuzey Avrupa ülkesi tarafından kuruldu.¹ Kuruluşundan üç ay sonra Yunanistan;²³ bir yıl sonra ise İzlanda,⁴⁵ Türkiye⁶⁷ ve Batı Almanya⁸⁹ dahil oldu. Şu anda 46 üye ülkesi var ve en son katılan ülke Karadağ.

Avrupa Konseyi Tüzüğü'nün 4. Maddesi, belirli demokratik ve insan hakları standartlarını karşılamaları koşuluyla üyeliğin herhangi bir Avrupa ülkesine açık olduğunu belirtir.¹⁰ Belarus, Rusya, Kazakistan ve Vatikan'ın yanı sıra sınırlı tanınmaya sahip ülkeler dışında, Avrupa'da toprakları olan neredeyse tüm ülkeler Avrupa Konseyine üyedir.

Liste

<table> <thead> <tr class="header"> <th>Bayrak</th> <th>Ülke<a href="#fn1" class="footnote-ref" id="fnref1" role="doc-noteref">1</a></th> <th>Başkent</th> <th>Üyelik tarihi</th> <th>Notlar</th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Belçika" title="wikilink">Belçika</a></td> <td><a href="Brüksel_Başkent_Bölgesi" title="wikilink">Brüksel</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Birleşik_Krallık" title="wikilink">Birleşik Krallık</a></td> <td><a href="Londra" title="wikilink">Londra</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Danimarka" title="wikilink">Danimarka</a></td> <td><a href="Kopenhag" title="wikilink">Kopenhag</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu. Danimarka; <a href="Faroe_Adaları" title="wikilink">Faroe Adaları</a> ve <a href="Grönland" title="wikilink">Grönland</a>'ı içerir, ancak Danimarka'nın katıldığı bazı Avrupa Konseyi sözleşmeleri bu bölgeler için geçerli değildir.</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Fransa" title="wikilink">Fransa</a></td> <td><a href="Paris" title="wikilink">Paris</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Hollanda" title="wikilink">Hollanda</a></td> <td><a href="Amsterdam" title="wikilink">Amsterdam</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="İrlanda" title="wikilink">İrlanda</a></td> <td><a href="Dublin" title="wikilink">Dublin</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="İsveç" title="wikilink">İsveç</a></td> <td><a href="Stockholm" title="wikilink">Stockholm</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="İtalya" title="wikilink">İtalya</a></td> <td><a href="Roma" title="wikilink">Roma</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Lüksemburg" title="wikilink">Lüksemburg</a></td> <td><a href="Lüksemburg_(şehir)" title="wikilink">Lüksemburg</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Norveç" title="wikilink">Norveç</a></td> <td><a href="Oslo" title="wikilink">Oslo</a></td> <td>5 Mayıs 1949</td> <td>Kurucu</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Yunanistan" title="wikilink">Yunanistan</a></td> <td><a href="Atina" title="wikilink">Atina</a></td> <td>9 Ağustos 1949<a href="#fn2" class="footnote-ref" id="fnref2" role="doc-noteref">2</a><a href="#fn3" class="footnote-ref" id="fnref3" role="doc-noteref">3</a></td> <td><a href="Albaylar_Cuntası" title="wikilink">Askeri diktatörlük</a> döneminde <a href="Yunanistan_davası" title="wikilink">Yunanistan davası</a> nedeniyle geçici olarak Konsey üyeliğinden çekildi. Bkz. <a href="Avrupa_Konseyinde_Yunanistan" title="wikilink">Avrupa Konseyinde Yunanistan</a></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="İzlanda" title="wikilink">İzlanda</a></td> <td><a href="Reykjavík" title="wikilink">Reykjavík</a></td> <td>7 Mart 1950<a href="#fn4" class="footnote-ref" id="fnref4" role="doc-noteref">4</a><a href="#fn5" class="footnote-ref" id="fnref5" role="doc-noteref">5</a></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Türkiye" title="wikilink">Türkiye</a></td> <td><a href="Ankara" title="wikilink">Ankara</a></td> <td>13 Nisan 1950<a href="#fn6" class="footnote-ref" id="fnref6" role="doc-noteref">6</a><a href="#fn7" class="footnote-ref" id="fnref7" role="doc-noteref">7</a></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Almanya" title="wikilink">Almanya</a></td> <td><a href="Berlin" title="wikilink">Berlin</a></td> <td>13 Temmuz 1950<a href="#fn8" class="footnote-ref" id="fnref8" role="doc-noteref">8</a><a href="#fn9" class="footnote-ref" id="fnref9" role="doc-noteref">9</a></td> <td><a href="Batı_Almanya" title="wikilink">Federal Almanya Cumhuriyeti</a> (Batı Almanya) ve <a href="Saar_Protektorası" title="wikilink">Saar Protektorası</a> 1950'de ortak üye oldular. Federal Cumhuriyet 1951'de tam üye oldu. Saar, 1956'da Federal Cumhuriyet'e <a href="Saar_Antlaşması" title="wikilink">katıldı</a> ve eski <a href="Doğu_Almanya" title="wikilink">Doğu Almanya</a> <a href="Almanya'nın_yeni_eyaletleri" title="wikilink">eyaletleri</a>, 1990'da <a href="Alman_yeniden_birleşmesi" title="wikilink">yeniden birleşmenin</a> ardından Federal Cumhuriyet'in bir parçası oldu. Doğu Almanya hiçbir zaman Konsey üyesi olmamıştı.</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Avusturya" title="wikilink">Avusturya</a></td> <td><a href="Viyana" title="wikilink">Viyana</a></td> <td>16 Nisan 1956</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Kıbrıs_Cumhuriyeti" title="wikilink">Kıbrıs</a></td> <td><a href="Lefkoşa" title="wikilink">Lefkoşa</a></td> <td>24 Mayıs 1961</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="İsviçre" title="wikilink">İsviçre</a></td> <td><a href="Bern" title="wikilink">Bern</a></td> <td>6 Mayıs 1963</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Malta" title="wikilink">Malta</a></td> <td><a href="Valletta" title="wikilink">Valletta</a></td> <td>29 Nisan 1965</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Portekiz" title="wikilink">Portekiz</a></td> <td><a href="Lizbon" title="wikilink">Lizbon</a></td> <td>22 Eylül 1976</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="İspanya" title="wikilink">İspanya</a></td> <td><a href="Madrid" title="wikilink">Madrid</a></td> <td>24 Kasım 1977</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Lihtenştayn" title="wikilink">Lihtenştayn</a></td> <td><a href="Vaduz" title="wikilink">Vaduz</a></td> <td>23 Kasım 1978</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="San_Marino" title="wikilink">San Marino</a></td> <td><a href="San_Marino_(şehir)" title="wikilink">San Marino</a></td> <td>16 Kasım 1988</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Finlandiya" title="wikilink">Finlandiya</a></td> <td><a href="Helsinki" title="wikilink">Helsinki</a></td> <td>5 Mayıs 1989</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Macaristan" title="wikilink">Macaristan</a></td> <td><a href="Budapeşte" title="wikilink">Budapeşte</a></td> <td>6 Kasım 1990</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Polonya" title="wikilink">Polonya</a></td> <td><a href="Varşova" title="wikilink">Varşova</a></td> <td>26 Kasım 1991</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Bulgaristan" title="wikilink">Bulgaristan</a></td> <td><a href="Sofya" title="wikilink">Sofya</a></td> <td>7 Mayıs 1992</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Estonya" title="wikilink">Estonya</a></td> <td><a href="Tallinn" title="wikilink">Tallinn</a></td> <td>14 Mayıs 1993</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Litvanya" title="wikilink">Litvanya</a></td> <td><a href="Vilnius" title="wikilink">Vilnius</a></td> <td>14 Mayıs 1993</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Slovenya" title="wikilink">Slovenya</a></td> <td><a href="Ljubljana" title="wikilink">Ljubljana</a></td> <td>14 Mayıs 1993</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Çek_Cumhuriyeti" title="wikilink">Çek Cumhuriyeti</a></td> <td><a href="Prag" title="wikilink">Prag</a></td> <td>30 Haziran 1993</td> <td>Daha önce, <a href="Çekoslovakya" title="wikilink">Çekoslovakya</a>'nın bir parçası olarak, 21 Ocak 1991'den 31 Aralık 1992'de <a href="Çekoslovakya'nın_dağılması" title="wikilink">Çekoslovakya'nın dağılmasına</a> kadar Konsey üyesiydi.</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Slovakya" title="wikilink">Slovakya</a></td> <td><a href="Bratislava" title="wikilink">Bratislava</a></td> <td>30 Haziran 1993</td> <td>Daha önce, <a href="Çekoslovakya" title="wikilink">Çekoslovakya</a>'nın bir parçası olarak, 21 Ocak 1991'den 31 Aralık 1992'de <a href="Çekoslovakya'nın_dağılması" title="wikilink">Çekoslovakya'nın dağılmasına</a> kadar Konsey üyesiydi.</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Romanya" title="wikilink">Romanya</a></td> <td><a href="Bükreş" title="wikilink">Bükreş</a></td> <td>7 Ekim 1993</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Andorra" title="wikilink">Andorra</a></td> <td><a href="Andorra_la_Vella" title="wikilink">Andorra la Vella</a></td> <td>10 Kasım 1994</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Letonya" title="wikilink">Letonya</a></td> <td><a href="Riga" title="wikilink">Riga</a></td> <td>10 Şubat 1995</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Arnavutluk" title="wikilink">Arnavutluk</a></td> <td><a href="Tiran,_Arnavutluk" title="wikilink">Tiran</a></td> <td>13 Temmuz 1995</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Moldova" title="wikilink">Moldova</a></td> <td><a href="Kişinev" title="wikilink">Kişinev</a></td> <td>13 Temmuz 1995</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Kuzey_Makedonya" title="wikilink">Kuzey Makedonya</a></td> <td><a href="Üsküp" title="wikilink">Üsküp</a></td> <td>9 Kasım 1995</td> <td>12 Şubat 2019'a kadar Makedonya Cumhuriyeti, <a href="Makedonya_adlandırma_sorunu" title="wikilink">isim anlaşmazlığı</a> nedeniyle resmi olarak "Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti" olarak anıldı.</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Ukrayna" title="wikilink">Ukrayna</a></td> <td><a href="Kiev" title="wikilink">Kiev</a></td> <td>9 Kasım 1995</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Hırvatistan" title="wikilink">Hırvatistan</a></td> <td><a href="Zagreb" title="wikilink">Zagreb</a></td> <td>6 Kasım 1996</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Gürcistan" title="wikilink">Gürcistan</a></td> <td><a href="Tiflis" title="wikilink">Tiflis</a></td> <td>27 Nisan 1999</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Azerbaycan" title="wikilink">Azerbaycan</a></td> <td><a href="Bakü" title="wikilink">Bakü</a></td> <td>25 Ocak 2001</td> <td>Bkz. <a href="Avrupa_Konseyinde_Azerbaycan" title="wikilink">Avrupa Konseyinde Azerbaycan</a></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Ermenistan" title="wikilink">Ermenistan</a></td> <td><a href="Erivan" title="wikilink">Erivan</a></td> <td>25 Ocak 2001</td> <td>Bkz. <a href="Avrupa_Konseyinde_Ermenistan" title="wikilink">Avrupa Konseyinde Ermenistan</a></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Bosna-Hersek" title="wikilink">Bosna-Hersek</a></td> <td><a href="Saraybosna" title="wikilink">Saraybosna</a></td> <td>24 Nisan 2002</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Sırbistan" title="wikilink">Sırbistan</a></td> <td><a href="Belgrad" title="wikilink">Belgrad</a></td> <td>3 Nisan 2003</td> <td>Başlangıçta <a href="Sırbistan-Karadağ" title="wikilink">Sırbistan-Karadağ</a> olarak katıldı. 2006 yılında Karadağ'ın bağımsızlığından sonra, Bakanlar Komitesi <a href="Sırbistan" title="wikilink">Sırbistan Cumhuriyeti</a>'nin eski <a href="Sırbistan-Karadağ" title="wikilink">Sırbistan-Karadağ Devlet Birliği</a> üyeliğini sürdüreceğini açıkladı.<a href="#fn10" class="footnote-ref" id="fnref10" role="doc-noteref">10</a></td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Monako" title="wikilink">Monako</a></td> <td><a href="Monaco-Ville" title="wikilink">Monaco-Ville</a></td> <td>5 Ekim 2004</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Karadağ" title="wikilink">Karadağ</a></td> <td><a href="Podgorica" title="wikilink">Podgorica</a></td> <td>11 Mayıs 2007</td> <td>Daha önce 2003 yılından itibaren <a href="Sırbistan-Karadağ" title="wikilink">Sırbistan-Karadağ</a>'ın bir parçası olarak Konsey üyesiydi.</td> </tr> </tbody> </table> <section class="footnotes footnotes-end-of-document" role="doc-endnotes"> <hr /> <ol> <li id="fn1" role="doc-endnote"><a href="#fnref1" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn2" role="doc-endnote"></li> <li id="fn3" role="doc-endnote"></li> <li id="fn4" role="doc-endnote"></li> <li id="fn5" role="doc-endnote"></li> <li id="fn6" role="doc-endnote"></li> <li id="fn7" role="doc-endnote"></li> <li id="fn8" role="doc-endnote"></li> <li id="fn9" role="doc-endnote"></li> <li id="fn10" role="doc-endnote"><a href="#fnref10" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> </ol> </section>

Eski üyeler

<table> <thead> <tr class="header"> <th>Bayrak</th> <th>Ülke<a href="#fn1" class="footnote-ref" id="fnref1" role="doc-noteref">1</a></th> <th>Başkent</th> <th>Üyelik tarihi</th> <th>Ayrılma tarihi</th> <th>Notlar</th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Saar_Protektorası" title="wikilink">Saarland</a></td> <td><a href="Saarbrücken" title="wikilink">Saarbrücken</a></td> <td>13 Ağustos 1950</td> <td>1 Ocak 1957</td> <td>Saarland 1 Ocak 1957'de <a href="Batı_Almanya" title="wikilink">Batı Almanya</a>'ya katıldı</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Çek_ve_Slovak_Federal_Cumhuriyeti" title="wikilink">Çekoslovakya</a></td> <td><a href="Prag" title="wikilink">Prag</a></td> <td>21 Ocak 1991</td> <td>31 Aralık 1992</td> <td>Çekoslovakya, 31 Aralık 1992'de <a href="Çekoslovakya'nın_dağılması" title="wikilink">dağıldı</a>. Halef devletler <a href="Çek_Cumhuriyeti" title="wikilink">Çek Cumhuriyeti</a> ve <a href="Slovakya" title="wikilink">Slovakya</a>, 30 Haziran 1993'te Konseye yeniden katıldı.</td> </tr> <tr class="odd"> <td></td> <td><a href="Sırbistan-Karadağ" title="wikilink">Sırbistan ve Karadağ</a></td> <td><a href="Belgrad" title="wikilink">Belgrad</a></td> <td>3 Nisan 2003</td> <td>5 Haziran 2006</td> <td>Sırbistan-Karadağ, Haziran 2006'da <a href="2006_Karadağ_bağımsızlık_referandumu" title="wikilink">Karadağ'ın bağımsızlığından</a> sonra dağıldı. Sırbistan'ın 14 Haziran 2006'da eski birliğin koltuğunu sürdüreceği ilan edildi. Karadağ 11 Mayıs 2007'ye Konseye katıldı.</td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td><a href="Rusya" title="wikilink">Rusya</a></td> <td><a href="Moskova" title="wikilink">Moskova</a></td> <td>28 Şubat 1996</td> <td>16 Mart 2022</td> <td>25 Şubat 2022 tarihinde <a href="2022_Rusya'nın_Ukrayna'yı_istilası" title="wikilink">Ukrayna'yı istila</a> sebebiyle Rusya'nın, Bakanlar Komitesi ve Parlamenterler Meclisindeki temsil hakları askıya alındı.<a href="#fn2" class="footnote-ref" id="fnref2" role="doc-noteref">2</a> Rusya, 10 Mart 2022'de artık organizasyonda bulunmayacağını açıkladı.<a href="#fn3" class="footnote-ref" id="fnref3" role="doc-noteref">3</a> 15 Mart 2022'de Rusya, 31 Aralık 2022'de resmi olarak çekilme arzusunu yerine getirecek şekilde Konseyden bir ayrılma prosedürü başlattı. 16 Mart 2022'de Bakanlar Komitesi, Rusya'yı derhal konseyden çıkarmaya karar verdi.<a href="#fn4" class="footnote-ref" id="fnref4" role="doc-noteref">4</a></td> </tr> </tbody> </table> <section class="footnotes footnotes-end-of-document" role="doc-endnotes"> <hr /> <ol> <li id="fn1" role="doc-endnote"></li> <li id="fn2" role="doc-endnote"><a href="#fnref2" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn3" role="doc-endnote"><a href="#fnref3" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> <li id="fn4" role="doc-endnote"><a href="#fnref4" class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li> </ol> </section>

Başvuru sahipleri

Parlamenterler Meclisi ile özel konuk statüsü, Avrupa Konseyine üyelik için başvuran Avrupa üyesi olmayan devletlerin parlamentolarına katılım sürecinde geçici bir statü olarak 1989 yılında kurulmuştur. Özel konuk statüsünün amacı, özellikle katılım koşullarının belirlenmesinde ilgili parlamentonun Mecliste temsil edilmesini ve Meclis ile birlikte çalışmasını sağlayarak, Avrupa'daki üye olmayan devletlerin ulusal parlamentoları ile daha yakın ilişkiler geliştirmektir.¹¹

Belarus, 12 Mart 1993'te tam üyelik için başvurdu ve parlamentosu Eylül 1992'den Ocak 1997'ye kadar Parlamenterler Meclisinde özel konuk statüsüne sahipti. Ancak özel konuk statüsü, ölüm cezasını onaylayan Kasım 1996 anayasa referandumu ve Avrupa Konseyi tarafından demokratik olmadığı tespit edilen parlamento ara seçimlerinin yanı sıra Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun yönetimi altında ifade özgürlüğü gibi demokratik özgürlüklere getirilen sınırlamaların bir sonucu olarak askıya alındı (bkz. Belarus medyası). Belarus Anayasası'nda Ekim 2004'te yapılan ikinci bir değişiklik, ayrıca "asgari demokratik standartlara saygı göstermemekte ve kuvvetler ayrılığı ve hukukun üstünlüğü ilkelerini ihlal etmektedir".¹² Haziran 2009'da Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, Belarus Parlamentosunun Meclisteki özel konuk statüsünün askıya alınmasının, ancak hükümetin ölüm cezasına moratoryum getirmesi koşuluyla kaldırılacağına karar verdi. Mayıs 2013 itibarıyla bu koşul yerine getirilmemiştir.¹³

Kazakistan, 1999 yılında Parlamenterler Meclisine özel konuk statüsü için başvurmuştur. Meclis, Kazakistan'ın Ural nehrinin batısındaki topraklarının %4'ünün Avrupa'da bulunması nedeniyle tam üyelik başvurusunda bulunabileceğini,¹⁴ ancak özel konuk statüsü verilmesi için demokrasi ve insan hakları alanlarında iyileştirmeler yapılması gerektiğini tespit etti. Kazakistan, Nisan 2004'te Meclis ile bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Kasım 2006'da Kazakistan Parlamentosu, Meclisten gözlemci statüsü verilmesini resmen talep etti, ancak bu statü, AK'nin tüm temel değer ve ilkelerine önceden uyulmasını gerektirdiği için hiçbir zaman verilmedi.¹⁵ Ülke, 24 Şubat 2010 tarihinde Avrupa Konseyinin Avrupa Kültür Konvansiyonuna katılmıştır.¹⁶ 15-16 Mart 2010 tarihlerinde Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Başkanı Kazakistan'a resmi bir ziyarette bulundu,¹⁷ bunun sonucunda Avrupa Konseyi ve Kazakistan'ın ilişkilerini güçlendirdiği sonucuna varıldı. Bu dönüm noktası, Kazakistan'ın 2008'de Astana'da Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in ana hatlarıyla belirttiği “Path to Europe” programını cesaretlendiriyor.¹⁸

Aralık 2013'te, Kazakistan'ın ceza adaleti alanındaki Avrupa Konseyinin çok sayıda sözleşmesine katılımının önünü açmak amacıyla 2014-15 yıllarında Kazakistan ve Avrupa Konseyi arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesine ilişkin Ortak Deklarasyon imzalandı.¹⁹²⁰

Kosova Dışişleri Bakanı Hashim Thaçi, Aralık 2014'te Avrupa Konseyine üyelik başvurusunun 2015 yılının ilk çeyreğinde yapılmasının planlandığını belirtti.²¹ Kosova zaten fiili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisi altındadır.²²

Gözlemciler

[[Dosya:Council_of_Europe_map.svg|küçükresim|400x400pik|

]] Gözlemci statüsü, Avrupa'daki demokratik geçişlere katkıda bulunmak isteyen Avrupalı olmayan demokrasiler için tasarlanmıştır.²³

Kanada, Japonya, Meksika, ABD ve Vatikan Avrupa Konseyinde gözlemci statüsüne sahiptir ve Bakanlar Komitesine ve tüm hükümetler arası komitelere katılabilir. Avrupa Konseyinin faaliyetlerine gönüllü olarak mali olarak katkıda bulunabilirler.

Kanada, İsrail ve Meksika parlamentoları, Parlamenterler Meclisinde gözlemci statüsünde olup, heyetleri Meclis oturumlarına ve komite toplantılarına katılabilmektedir. Filistin Yasama Meclisi temsilcileri, Orta Doğu ile ilgili Meclis tartışmalarına ve Kuzey Kıbrıs'tan Kıbrıs Türkü temsilcileri Kıbrıs Adası'na ilişkin tartışmalara katılabilirler.

Her iki ülke de ölüm cezası uyguladığı için Japonya ve ABD'nin gözlemci statüsüyle ilgili eleştiriler var.²⁴ Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, ABD ve Japonya'nın ölüm cezasını kaldırması veya gözlemci statüsünü kaybetmesi için kulis yapıyor. Konsey ayrıca Belarus'un ölüm cezasına ilişkin bir moratoryum ilan etmesi şartıyla Belarus'a özel konuk statüsünü geri vermek için oy kullandı.

Ortaklar

Mayıs 2009'da Parlamenterler Meclisi, demokratik geçişlerinde Parlamenterler Meclisi tarafından desteklenmek ve ortak zorluklarla ilgili siyasi tartışmalara katılmak isteyen komşu bölgelerdeki üye olmayan devletlerin parlamentoları ile kurumsal işbirliği için yeni bir statü oluşturdu.²⁵

Yeni statü "demokrasinin ortağı" olarak adlandırılıyor ve ilgilenen devletler; çoğulcu demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı, infazların ertelenmesini teşvik, ölüm cezasını kaldırmak, özgür ve adil seçimler düzenlemek, ilgili AK sözleşmelerine taraf olmak, Meclisin ve Venedik Komisyonunun uzmanlığından kurumsal ve yasama çalışmalarında yararlanmak gibi Avrupa Konseyinin değerlerini benimsemeyi taahhüt ederlerse bunu elde edebilirler.²⁶

AK, güney Akdeniz'in komşu bölgeleri, Orta Doğu ve Orta Asya ile evrensel insan haklarına saygı temelinde diyalog politikasını benimsemiştir. Bu politikanın ardından Meclis, AK Gözlemcileri dışındaki komşu ülkelerin parlamentoları ile çalışma temasları kurmuştur: Cezayir, Kazakistan, Fas, Tunus ve Filistin Yasama Konseyi. Bu parlamentoların birçoğu, mevcut işbirliğinin statüsünü yükseltmek ve kalıcı bir ilişki kurmakla ilgilendiklerini ifade ettiler.

1994 yılından bu yana, Avrupa Konseyine üye devletlerin parlamentoları, Meclis ile özel işbirliği anlaşmaları akdetme olanağına sahiptir, ancak ilgili parlamentolar arasında fazla ilgi uyandırmamıştır, bu da yeterli açıklık ve netlik sağlamadığını göstermektedir. Şimdiye kadar sadece Kazakistan Parlamentosu 2004'ten beri bundan yararlanmıştır.

Kasım 2006'da, Kazakistan Parlamentosu resmen Meclise gözlemci statüsü verilmesini istedi. Bu tür resmi veya gayriresmi talepler, halihazırda onunla işbirliği yapan ancak bu işbirliğinin kurumsallaşmış tanınmasının onu daha görünür, daha tutarlı ve daha etkili hale getirebileceğini düşünen bir dizi parlamento tarafından yapılmaktadır. Bununla birlikte, gözlemci statüsü bu durumlarda uygun görülmemektedir, çünkü onu alan devletin halihazırda AK'nin temel değer ve ilkelerine uymasını gerektirdiğinden, demokratik geçişin ilk aşamalarında olan ve şu anda talep eden devletler için durum böyle değildir.²⁷

Yeni kurulan "Demokrasi Ortağı" statüsü, AB'nin Avrupa Komşuluk Politikası, AGİT işbirliği ortakları, NATO üyesi olmayan devletlerle işbirliği gibi çoğunlukla Avrupa devletlerinin diğer hükümetlerarası kuruluşlarının işbirliği girişimlerine benzer.

"Demokrasi ortağı" statüsü talep etmeye uygun ulusal parlamentolar aşağıdaki ülkelerdir:²⁸

Akdeniz için Birliğe Güney Akdeniz ve Orta Doğu katılımcıları: , , , , , , , , Filistin ve belki ²⁹
AGİT Orta Asya katılımcıları: , , , ve
Diğer ülkeler, eğer Meclis Bürosu böyle bir karar verirse

2015 itibarıyla aşağıdaki parlamentolara "demokrasi ortağı" statüsü verilmiştir:³⁰³¹